A veces as cousas non son o que parecen. Por exemplo, cando unha multinacional se fai cun extenso número de terras co obxetivo de empregalas para a plantación de diferentes cultivos, facendo así que os campesiños que antes posuían esa terra se vexan destinados a unha miseria case completa. Inmediatamente, a nosa cabeza pensa nos empresarios que se aproveitan dos demáis, relacionandoo de inmediato co noso sistema económico, que permite tales accións. Realmente ¿permite o noso sistema económico, o capitalismo tales accións?
O capitalismo defende como unha das súas ideas principais a libre transacción de bens, polo que obviamente non estamos a tratar cun caso no que non se respeta este sistema tan vixente, nin sequera remotamente. ¿Por qué? Porque, evidentemente, se o campesiño ve a venda das súas terras como un problema para a súa subsistencia, de existir libre intercambio de bens, non as venderá. E de non existir libre intercambio de bens xa non falamos de capitalismo. Na miña opinión, en calquera transacción libre e informada non hai unha perda para ningunha das partes, senón que seguramente ámbalas dúas saian gañando, sen embargo, cando está transacción non é libre, existe un número moito maior de posibilidades de que unha parte saia perxudicada. A falta de liberdade no intercambio pode deberse a varios motivos, pero normalmente débese á intervención do Estado. Este é o caso do proxecto Daewoo en Madagascar, por exemplo (http://www.invertia.com/noticias/articulo-final.asp?idNoticia=2115271).
Pese a todo, as diferencias a nivel global todavía existen. Polo tanto, é importante preguntarnos, ao fin de entendermos estas desigualdades e solucionalas, as súas causas. De novo atopámonos co sistema económico como posible causante de estas diferencias. Sen embargo se exáminamos o panorama mundial, ao menos a nivel agrícola, observamos que non se respeta este sistema económico tanto como algúns pretenden. É dicir ¿realmente vivimos nun modelo económico global capitalista cando os países desenvolvidos presentan tal grado de proteccionismo? A PAC fai moito máis mal aos países subdesenvolvidos que a deslocalización, por exemplo. "Deixádenos competir libremente no mundo global", afirmaron varios presidentes de países africanos no Foro de Davos de 2003 (última páxina de este artigo http://socrates.ieem.edu.uy/articulos/archivos/92_apertura_del_comercio.pdf ). Pola súa banda, varios mandatarios de países latinoamericanos critican o proteccionismo agrícola dos países desenvolvidos, mandatarios como o uruguayo José Mujica ou o brasileiro "Lula da Silva" (http://www.elpais.com.uy/100419/ultmo-483476/ultimomomento/Mujica-cuestiono-el-proteccionismo-agricola-de-las-grandes-economias/). Estas medidas proteccionistas son contrarias ao capitalismo: o libre comercio é unha das súas teses fundamentais.
Os países desenvolvidos aproveitanse a miúdo dos países máis pobres, dende logo, pero ao meu parecer, despois do exposto anteriormente, non o fan aproveitando a conxuntura que lles ofrece o capitalismo. Porque o sistema mundial non é capitalista por completo, senón que ten certas diferencias respecto a este modelo, e, segundo eu penso, son estas diferencias as que a miúdo causan máis grandes estragos.
Así que de novo pregunto: ¿Son culpa do capitalismo as desigualdades agrarias a nivel mundial?
